نقش و دست، از بندرعباس تا یونسکو

دیار نخل و آفتاب به شبکه جهانی شهر‌های خلاق یونسکو پیوست.

با شنیدن نام هرمزگان دل موج می‌زند و نخل بر روی سرمان سایه می‌اندازد.

سرانگشت‌های رنگی و طرح، تراوشِ احساس و غنای فرهنگ، و حاصل آن زیبایی مطلق است.
نقش و دست، از بندرعباس تا یونسکو

در هرمزگان صنایع دستی بومی بین فرهنگ مردم جایگاه خاصی دارد و انواع آن را می‌توان در زندگی روزمره دید.
به گزارش خبرگزاری صداو سیما مرکز خلیج فارس؛ اکنون دیار نخل و آفتاب به شبکه جهانی شهر‌های خلاق یونسکو پیوست تا فرصتی برای توسعه صنایع دستی و گردشگری شود.
این شبکه هفت حوزه صنایع دستی، هنر‌های بومی و رسانه‌ای، فیلم، طراحی، غذا، ادبیات و موسیقی را پوشش می‌دهد.
بندرعباس در حوزه صنایع دستی و هنر‌های بومی به این شبکه جهانی پیوسته است.
معاون برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری بندرعباس می‌گوید: یکی از دستاورد‌های تاکید شده یونسکو، کمک به درآمد‌های پایدار و اقتصاد شهری است.
محمد مهدی جهانبخش می‌افزاید: توجه به صنایع دستی، هنر‌های سنتی و استفاده بومیان منطقه از هنر‌های محلی، از ویژگی شهر خلاق است.
به گفته وی اکنون گردشگری بعنوان صنعت درآمدزا در دنیا مطرح است.

شهردار بندرعباس هم می‌گوید رونق این بخش موجب توسعه اشتغال خرد و رونق هنر‌های مردمی برای تولید می‌شود.
امینی زاده با بیان اینکه ریشه اصلی ناهنجاری‌های اجتماعی وضع معیشتی نامناسب خانواده‌ها است می‌گوید: این اتفاق باید با حضور گردشگران موجب رشد همه جانبه شهر، در ابعاد فرهنگی، هنری، اقتصادی و اجتماعی برای توسعه پایدار شود.
هرمزگان مهد نقش و رنگ است، اما نه از جنس فرش، بلکه از جنس برگ نخل
گلابتون دوزی، خوس و انواع رودوزی‌های سنتی نماد لباس و پوشش بومی زنان و دختران هرمزگانی است.
حصیربافی، محصولات سفالی، صنایع دستی دریایی و ساخت لنج و قایق نیز از دیگر محصولات صنایع دستی و هنر‌های بومی هرمزگان است.
استان هرمزگان تاکنون ۱۳ مهر اصالت مرغوبیت صنایع دستی ملی و ۳۰ مهر اصالت یونسکو دریافت کرده است.

در کنار هنر‌های سنتی افرادی هم هستند که با خلاقیت در صنایع دستی، محصولات جدید با نماد‌های بومی تولید می‌کنند.
صفیه عبدالله زادگان مسئول خانه صنایع دستی بندر کنگ می‌گوید: بدنبال بروز‌تر شدن هنر‌های بومی هستیم تا بتوانیم محصولات خود را با نیاز روزانه بازار تولید کنیم.
خانم شمس الدین پور هم یکی از این هنرمندان است که با استفاده از طرح‌های سنتی بر روی مانتو، لباس‌های بسیار زیبا تولید می‌کند.
اهداف شبکه شهر‌های خلاق
با پیوستن به این شبکه، شهر‌ها متعهد می‌شوند فعالیت‌های مثبت شان را با هم به اشتراک بگذارند و میان بخش‌های خصوصی، عمومی و جامعه مدنی همکاری ایجاد کنند.
تقویت خلاقیت، تولید، توزیع و بهره مندی از محصولات و خدمات فرهنگی در سطح ملی، بویژه در میان قشر‌های آسیب پذیر از جمله زنان و جوانان، افزایش دسترسی به زندگی فرهنگی، تلفیق هنر مدرن و سنت در صنایع دستی از اهداف این شبکه است.
این اهداف با همکاری در حوزه‌های طرح‌های آزمایشی، نوآوری، پژوهش، تحلیل و ارزیابی تجربه شهر‌های خلاق، جلسه‌های مشورتی در جهان مجازی و واقعی، آموزش، ظرفیت سازی و سیاست گذاری عملی می‌شود.
به گفته مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان شهر بندرلنگه به عنوان شهر ملی گلابتون دوزی و روستای بهمنی شهرستان میناب هم به عنوان روستای ملی حصیر بافی معرفی شده اند.
رضا برومند می‌افزاید: اکنون هشتاد هزار نفر در هرمزگان با داشتن گواهی مهارت، در زمینه صنایع دستی فعالند.
مشکلات فعالان حوزه صنایع دستی
معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی هرمزگان می‌گوید: سالانه ۴ و نیم میلیون دلار محصولات صنایع دستی به کشور‌های حاشیه خلیج فارس، ترکیه و برخی کشور‌های اروپایی صادر می‌شود.
سهراب بناوند می‌افزاید: نداشتن بیمه و کارت بازرگانی، وجود مالیات‌های سنگین و کاهش پرداخت تسهیلات از مشکلات فعالان بخش صنایع دستی هرمزگان برای صادرات است.
به گفته وی امسال اعتبار اختصاص یافته برای پرداخت تسهیلات به فعالان صنایع دستی به یک دهم، یعنی از پنج میلیارد، به ۵۰۰ میلیون تومان کاهش یافته است.

دانلود

فیلم اصلی

این موجب می‌شود بخشی از صادرات صنایع دستی هرمزگان بصورت چمدانی و یا از طریق لنج داران صورت گیرد.
خانم سیوندی یکی از هنرمندان و فعالان صنایع دستی می‌گوید: از دو سال پیش تاکنون راهور شغلی کمیته امداد است که با آموزش و اشتغال مددجویان، صنایع دستی و تولیدات آن‌ها را خریداری و صادر می‌کند.
وی می‌گوید این محصولات به کشور‌های هند، نروژ و عمان صادر می‌شود.
خانم سیوندی محصولات خود را با واسطه و بصورت چمدانی صادر می‌کند.
ناصر رهسپار فعال عرصه صادرات صنایع دستی هم می‌گوید: در دومین فستیوال صنایع دستی جهان که در فلورانس ایتالیا برگزار شد، بسیاری از صنایع حصیربافی، لباس‌های محلی و رودوزی‌های سنتی هرمزگان مورد استقبال قرار گرفت.
وی می‌افزاید: صنایع دستی هرمزگان شباهت‌های زیاد به صنایع برخی کشور‌ها از جمله افریقا، هند و تایلند دارد، اما خاص بودن محصولات هرمزگان، برگ برنده این هنر در نمایشگاهها است.
اگر این محصولات با سرمایه گذاری مناسب تولید شود، سهم تولیدات افزایش می‌یابد.
شبکه شهر‌های خلاق یونسکو در سال ۲۰۰۴، بمنظور ترویج همکاری میان شهر‌هایی که از خلاقیت بعنوان عامل راهبردی برای پیشرفت پایدار شهری استفاده کرده بودند، ایجاد شده است.
اکنون ۲۴۶ شهر دنیا در شبکه جهانی شهر‌های خلاق یونسکو جای دارند که در بین آن‌ها چهار شهر از ایران شامل بندرعباس، سنندج، اصفهان و رشت جای دارد.
شهر‌های منتخب در چهار سال آینده ارزیابی دوباره می‌شوند.
نتیجه
صنایع دستی ارزان‌ترین راه برای اشاعه فرهنگ، اشتغالزایی، ارزآوری و معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی به دیگر نقاط دنیاست.
با کمترین سرمایه و بدون نیاز به وام‌های کلان، با کمی آموزشِ دانشگاهی، ایجاد بازار پایدار و بروز کردن محصولات برای قابل مصرف شدن بویژه لباس‌ها، می‌توان نقش پررنگ تری ایفا کرد.
چهار سال پیش رو فرصتی برای برگزاری نمایشگاه‌های سراسری صنایع دستی، جشنواره‌های بین المللی، راه اندازی بازار‌های مجازی و بوستان زیست محیطی، برنامه ریزی برای فعالیت‌های پژوهشی و حمایت از دانشجویان خارجی برای چاپ کتب و پایان نامه‌ها است.
امید است در مدت تعیین شده شهر بندرعباس در زمینه صنایع دستی پویاتر شود و این حرکت روبه جلو ادامه یابد.