پخش زنده
امروز: -
مواجهه با فساد اقتصادی باید از قوی‌ترین بخش آن شروع شود
علیرضا زاکانی گفت: مبارزه با قوی‌ترین شاخه‌ها و تنه‌های فساد در کشور را از دهه ۸۰ شروع کردم، چون معتقدم مواجهه با فساد اقتصادی باید از قوی‌ترین بخش آن شروع بشود تا بتواند آثار خودش را در جامعه بگذارد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علیرضا زاکانی، نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در برنامه صف اول، عملکرد و برنامه های خود را برای شرکت در این دوره از انتخابات تشریح کرد.
سوال: همانطور که عرض کردم ما در برنامه صف اول معمولا به بازخوانی سوابق نامزد‌های محترم می‌پردازیم اگر موافق باشید جنابعالی هم همین را خودتان البته به طور اختصار از ابتدا بفرمایید برای این که باب سخن هم باز بشود بفرمایید که سوابق خدمتی تان چگونه بوده؟ چه مراتبی را طی کردید؟
زاکانی: بنده متولد تهران هستم. ۱۲ اسفند ۱۳۴۴ و در بین میدان شوش و میدان خراسان، اتابک لرزاده می‌گویند. طبعا قبل از انقلاب ما سنی نداشتیم مثلا حدود یازده سال و نیم مان بوده که انقلاب شده و انقلاب که به پیروزی رسید ما اصلا حیات سیاسی مان بعنوان یک نوجوان در بستر تظاهرات و در بستر کارکرد‌های انقلاب اسلامی شکل گرفت. بعد از انقلاب هم توجه به حفظ این دستاورد موضوعیت داشت، لذا انقلاب یک فصلی شد بین قبل از انقلاب و بعد از انقلاب در زندگی ما و بنده حدود ۱۵ سال و دو سه ماهم بود در همان ماه‌های اول جنگ توفیق داشتم به منطقه رفتم، آن زمان جنگ‌های نامنظم بود. برای ما شهید چمران هم یک اسطوره بود و هست.
تا پایان جنگ خدا توفیق داد بیش از ۶۲ ماه ما در منطقه بودیم، عمده اش هم من در واحد تخریب و واحد اطلاعات عملیات بودم یعنی تا قبل از این که دستم آسیب نخورده بود در واحد تخریب بودم، وقتی که دستم آسیب خورد و توفیق جانبازی نصیبم شد آمدیم در واحد اطلاعات عملیات؛ مسئولیت‌های مختلف هم داشتم، یعنی از مسئول واحد اطلاعات عملیات محور نجف ۳ گرفته تا مسئول گردان یا قائم مقام اطلاعات عملیات لشگر ۲۷ و در یک فرصتی هم مسئول محور این لشگر بودم؛ لذا خدا توفیق داد در بهترین دوره زندگی مان در بهترین نقطه در خدمت به دین و میهن قرار بگیریم.
بعد از آن ما روبه تحصیل آوردیم و من یادم هست وقتی جنگ تمام شد ۶ ماه نشستم و درس خواندم و همان سال در دانشگاه علوم پزشکی تهران قبول شدم، هفت هشت سال ترک تحصیل داشتم، خدا لطف کرد و از همان ایامی که وارد دانشگاه شدیم شاید یک ماه توجه دیگران را به خودمان جلب نکردیم به این معنا که ما را نشناخته بودند و راحت بودیم، به معنی شروع کارمان، اما بعد از یک ماه دوستانی که همکلاسی ما بودند از دوره دفاع مقدس به دیگران گفته بودند و ما عملا مسئول گروه ۲۲۰ نفره شدیم و بعد هم در انجمن اسلامی دانشکده و بعد هم بسیج دانشجویی دانشگاه را از سال ۷۰ را ما راه اندازی کردیم، تقریبا ۱۴ سال بنده در جریان جنبش دانشجویی نوکری و خدمتگزاری کردم، از همان ابتدا از یک پله شروع کردیم تا تشکل کشوری بسیج دانشجویی را با دو هزار و خورده‌ای دفتر در کشور دنبال کردیم به ویژه سال‌هایی که خیلی فراز و نشیب داشت.
یک تجربه بسیار گرانبهایی در جریان جنبش دانشجویی و یک شناختی نسبت به نسلی که امروز جزء متخصصین و دارای تبحر در کشور هستند، بعد از سال ۸۲ توفیق پیدا کردیم که در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت بکنیم این هم باز به درخواست دوستان که بیان شان این بود که در این عرصه وارد بشوید و سه دوره نماینده مجلس بودم، دوره هفتم، هشتم و نهم، در مجلس در این سه دوره مسئولیت‌های مختلفی داشتم از جمله نائب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ بودم، عضو هیات رئیسه مجلس بودم، عضو هیات رئیسه کمیسیون آموزش بودم، در فراکسیون در مجموعه‌های مختلف و من جمله آنچه که خیلی مطرح شد رئیس کمیسیون برجام؛ که در آن مقطع تاریخی این اتفاق رقم خورد.
یک دوره ۴ ساله بنده نماینده نبودم، بعد مجدد در مجلس یازدهم شرکت کردم بعنوان نماینده قم و خدا توفیق داد در مجلس در مرکز پژوهش‌ها متولی مرکز پژوهش‌ها شدم، در دهه ۸۰ همزمان که دوره تخصصی من تمام شد عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران شدم و آنجا در بیمارستان حضرت امام نوکری و خدمتگزاری مردم را می‌کنیم در بخش پزشکی هسته‌ای؛ همزمان با این موضوعات انتخابات دوره سیزدهم وارد رقابت انتخاباتی شدم و نهایتا هم بعنوان شهردار تهران ۳۳ ماه افتخار نوکری مردم را برعهده گرفتم.
سوال: بفرمایید که این سلسله مراتبی که طی کردید پایین‌ترین مسئولیتی که پذیرفتید شامل چه دوره‌ای می‌شود؟
زاکانی: همه آن در دوره دفاع مقدس یعنی آن پایین‌ترین مسئولیتی که آنجا بود.
سوال: بعد از دوره دفاع مقدس چطور؟
زاکانی: بعد از دفاع مقدس ما از بسیج یک دانشگاه شروع کردیم، اما به سرعت به بسیج دانشجویی کل کشور کشیده شد و بعد هم مراتب دیگری که اتفاق افتاد.
سوال: اگر یک پروژه‌ای، یک موضوعی که برای شما بعنوان یک شاخص مطرح است که آن را پیگیری کردید، رفع موانع کردید، به نتیجه رساندید و مایل هستید که بیان کنید به انتخاب خودتان، بفرمایید که به چه موردی می‌توانید اشاره کنید به سوابق؟
زاکانی: بنده در این ۴۵ سال و اندی که بعد از انقلاب است، برای روز به روز آن پاسخگو هستم این شاید برای مردم عزیز جذابیت داشته باشد، یعنی هر مقطعی که انقلاب وظیفه‌ای را بر عهده بنده گذاشته یا احساس وظیفه‌ای کردم آن صحنه بنده حاضر بودم و کار را دنبال کردم.
اما اگر بخواهم سخت‌ترین شرایط را بحث بکنم و بگویم بعنوان یک کار کارستان به لطف الهی انجام شد، مبارزه با فساد آن هم در ابعاد اقتصادی، آن هم با قوی‌ترین شاخه‌ها و تنه‌های قوی فساد در کشور بوده است که از دهه ۸۰ این کار را شروع کردم و با بسیاری از مسئولین، چون بنده معتقدم مواجهه با فساد اقتصادی باید از قوی‌ترین بخش آن و دارای به یک نوعی حمایت ویژه باید شروع بشود تا بتواند آثار خودش را در جامعه بگذارد، توفیقات متعددی بود در این مسیر که یک کتاب مطولی از موضوعات است که هم با بخش‌های امنیتی آن بخشی که اتفاقا آسیب می‌زنند به خدمات حوزه امنیت کشور و آنها ممکن است آنجا باشند و کسی نمیتواند سراغ شان برود با آن بخش بنده شروع کردم و در ادامه به سایر مجموعه‌ها، چه در دستگاه اجرایی، چه در دستگاه قضایی و چه در سایر مجموعه‌ها از جمله خود مجلس پرداختم.
بنده معتقد بودم که ما برای برخورد با فساد باید از قوی‌ترین آدم‌ها شروع کنیم که برای خودشان یک حریمی تعریف کردند و در این مسیر شاید بیش از ۱۰-۱۵ نفر از افرادی که کسی شاید باورشان نمی‌شد را ما با ایشان مواجه شدیم با منطق درست، شاید من ده‌ها بار برای حق مردم دادسرا رفتم، بیش از ۷-۸ بار دادگاه رفتم و بحمدالله از همه آنها با افتخار بیرون آمدم این خیلی مهم است که مثلا شما در دادگاهی وارد بشوید و بدون این که وکیلی داشته باشید طرف‌های مقابل از مسئولین کشوری ۸ تا وکیل را با برجسته‌ترین آدم‌ها را به کار بگیرند بعد با یک منطق و استدلال درست ما بتوانیم ۱۵ تا رای از ۱۵ نفر هیئت منصفه بگیریم که حق با این زاکانی است، نه در یک مورد، دو مورد، سه مورد، بالاتفاق من شاید سه چهار مورد دادگاه من بالاتفاق گفتند حق با زاکانی است و دارد از حقوق ملت صیانت می‌کند، شیرین‌ترین بخش ماجرا این بود که نوکری مردم را بکنم و از حقوق شان دفاع بکنم.
سوال: چون موضوع مورد توجه مردم است این سوال را می‌پرسم، علت اصلی این فساد‌هایی که شما با آن مواجه شدید و با آن مبارزه می‌کردید چه بود؟ ترک فعل بود؟ اعمال نفوذ بود؟ تعارض منافع بود؟ علت اصلی چیست؟
زاکانی: ترک فعل، تعارض منافع، اعمال نفوذ همه چیز در هم، بهرحال کسی که در مختصاتی می‌نشیند باید از جان و مال مردم دفاع کند، صیانت کند از حیثیت کشور، متاسفانه این نبود، بعضا دیده می‌شد که کسانی هستند که در مختصات خودشان رعایت قانون را نمی‌کنند، ارتباطات نامناسب برقرار کردند، بله سخت بود، سخت بود.
بخشی از آنها هم، چون فساد، نه جریان اصولگرا می‌شناسد و نه جریان اصلاح طلب، فساد همه جا هست، فساد همه جا هست و بله در یک جا حتما بیشتر است و در یک جا کمتر است آن یک جایی که کمتر است ما در خود جریان انقلاب کسانی را داشتیم که انقلابی نما بودند و بنده اتفاقا از خود همان‌ها هم شروع کردم، من یادم هست یک روزی وزیر اطلاعات وقت در دوره اقای خاتمی به بنده یک موضوعی را که من پیگیری می‌کردم در دفتر آقای حداد گفت که می‌دانید که این مربوط به چه کسی هست؟ گفتم بله، گفت او که از جناح خودتان است، من گفتم که من که فساد را جناحی نمی‌کنم، فساد هر کجا هست بد و زشت است.
اما اگر این باشد، بنده از خودمان شروع کردم تا شما حساب کار خودتان را بکنید که ما تعارف بردار نیستیم، در کشور برخی از مسئولین تعارف می‌کنند، برخی از مسئولین در مقابل هم خجالت می‌کشند، اما از مردم خجالت نمی‌کشند، به اعتقاد بنده خجالت اصلی را از مردم باید کشید و بنده سعی ام این بوده که در مسیری بیایم که به تعهدی که در دوره اساس انقلاب داشتم و نسبتی که با انقلاب اسلامی و امامین انقلاب بستم تا امروز پایبند باشم و نوکر مردم باشم.
سوال: با توجه به این سوابقی که برشماری کردید به ویژه آن مصداقی که مورد توجه تان بود و اشاره کردید، بفرمایید که شعار محوری شما در رقابت‌های انتخاباتی چیست؟ و این که این شعار و جهت گیری اصلی شما چه نسبتی با سوابق تان دارد؟
زاکانی: پاک باش و خدمتگزار. این شعار است، خدا رحمت کند مرحوم حضرت آقای اکبر آقای ابوترابی را این شعار این عزیز بود که نور چشم همه ما است و آزادگان عزیز و همه ملت ایران، واقع امر خدمتگزاری بدون پاکی نمی‌شود، بی تعارف نمی‌شود و هر کسی می‌خواهد در موضع خدمتگزاری قرار بگیرد اول باید بیاید برود روی صندلی داغ بنشیند و به او بگویند کجا بودید؟ چه کردید؟ و حاصل کار شما چه بود؟ و امروز چه شعاری را می‌دهید که با گذشته شما منطبق هست یا نیست؟ بنده سعی کردم که همین مسیر را بروم و اسم دولت ما هم دولت خدمت است و اساس این دولت هم بر مشارکت با مردم است.
سوال: با توجه به تجربیاتی که داشتید، بفرمایید که آسیب شناسی شما از روابط بین قوا چگونه است؟ چون یکی از موضوعاتی که، چون شما می‌فرمایید مبارزه با فساد، می‌فرمایید که بحث پاک دستی یکی از موضوعات این است که همه قوا باید در یک انسجام کامل با هم برنامه‌های کشور را پیش ببرند، شما آسیب شناسی تان از روابط بین قوا چگونه است؟
زاکانی: قوا سر جای خودشان نیستند.
سوال: یعنی چه؟
زاکانی: یعنی قانون اساسی آن چارچوب کلی تنظیم روابط قوا و جایگاه هر قوه را مشخص کرده، قوا سر جای خودشان نیستند، به چه معنا؟ به این معنا که هنوز قانون اساسی به صورت کامل اجرا نشده، یعنی ما در قانون اساسی یک دولت ملی داریم، یک دولت‌های محلی داریم، اصل ۱۰۰ قانون اساسی توجه می‌دهد به شورا‌های شهر و روستا و مدیریت برگرفته از آن بعنوان دولت‌های محلی و برای آن یک ستونی از خدمات را شامل حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، سلامت، حوزه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد و رفاهی، بیان می‌کند، کنار آن یک دولت ملی را در نظر می‌گیرد که اساس این دولت ملی سیاستگزار و هدایتگر است، حامی است و تسهیلگر است و ناظر است و عملا اگر جایی دولت محلی نتوانست مکمل است و یک جا‌هایی هم اساسا کار را خودش بعهده می‌گیرد.
در حوزه امنیت یا در حوزه موضوعات مختلف، نمی‌گذارد کار مردم زمین بماند، دولت‌های محلی شکل نگرفته و دولت ملی فربه شده و در چارچوب قانون اساسی نیازمند به یک پالایش، دقت و چابکی و اثرگذاری و بالابردن ویژگی‌های نخبگی و اشراف بر امور کشور دارد، نکته دوم درسطح ملی هم مجلس یک تقدم شکل گیری نسبت به شورا‌ها دارد، بیست سال زودتر تشکیل شده و عملا امروز مجلس علاقمند است که اصل صد قانون اساسی را بر عهده بگیرد و دخالت کند در حوزه‌های محلی و این سم مهلک است، این سم مهلک است، لذا این تنظیم مختصات این قوا و طبقات شکل گرفته در قانون اساسی نیازمند یک بازبینی جدی است و در کنار آن نیازمند یک تعامل است که بتواند این تعامل را به بهترین نحوی برقرار کند.
ما در مجموعه مدیریت شهری تهران سعی کردیم در این ۳۳ ماهی که در شاگردی جناب حضرت ایت الله رئیسی این شهید بزرگوار باشیم در دولت، ما بتوانیم این روابط را طوری تنظیم کنیم که بیشترین خیر و برکت به مردم برسد لذا ما حرکت کردیم ناظر به حوزه آسیب‌های اجتماعی، حرکت کردیم در حوزه تعلیم و تربیت، حرکت کردیم در حوزه تامین مسکن، در حوزه معیشت که عنقریب این کار شروع خواهد شد و حوزه‌های مختلف، کار‌های دولت را بعهده گرفتیم با پشتیبانی دولت به بهترین نحوی انجام بدهیم که نکات آن را عرض خواهم کرد، کار‌هایی که ده‌ها سال روی زمین مانده بود، در مقابل دولت در آن کار‌ها به ما کمک کرد و ما را تشویق کرد و حامی ما بود که یک الگوی جدیدی از خدمتگزاری را داشته باشیم، کنار آن دولت هم به ما کمک کرد کار‌هایی که روی زمین مانده بود مثلا قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگنی که از سال ۹۶ در دوره آقای روحانی روی زمین مانده بود و نتوانسته بودند کار را انجام بدهند در دولت جناب آقای رئیسی این شهید بزرگوار دولت بعهده گرفت.
ما بعنوان مدیریت شهری کمک کردیم محور خود دولت شد و این گره را از مجموعه تهران باز کرد و به سمتی رفت که امروز ما در سال گذشته هزار و ۱۸۴ واگن را قرارداد بستیم که هزار و ۱۸۴ واگن ۳ واگن بیش از واگن‌هایی است که در طول ۲۵ سال وارد چرخه خدمت در خود شهر تهران شده، یعنی دولت ملی و دولت محلی وقتی دست در دست هم می‌گذارند می‌توانند کار‌های کارستانی را انجام بدهند، شما در حوزه معتادین متجاهر ببینید ما روزی که آمدیم ۸۵۰۰ تا معتاد متجاهر در داخل کمپ‌ها بودند بیش از ده هزار و ۱۰ هزار شان کف خیابان‌ها بودند کلونی‌ها و مجموعه‌های هزارتایی، ۸۰۰ تایی و دو هزار تایی از معتادان متجاهر بود الان بروید شهر تهران را شما نگاه بکنید، کلانشهر تهران را بیش از ۱۹ هزا رو ۷۰۰ نفر آنها داخل کمپ هستند و کم کم ممکن است دو تا سه تا که ما آن را هم در واقع با خواهش و تمنا و با منتقل کردن به داخل کمپ‌ها نوکری شان را می‌کنیم و قصه علی هذا، همین ۱۰ روز پیش بود که جناب اقای مخبر آمدند و ۲۰۳ هزار واحد مسکونی در تهران در ۹۲ نقطه شروع شد برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی و قبل از آن، اصلا یک همچنین چیز‌هایی وجود نداشت که این افتخار شد، چون ممکن است کسی بگوید از نظر قانونی چه ربطی به شهرداری دارد که دارد این کار‌ها را می‌کند؟
سوال: اتفاقا پرسش من این بود که چرا شهرداری در این موارد وارد شده است؟
زاکانی: ما با ۱۰ تا قاعده شهر را اداره می‌کنیم، یک قاعده، قاعده مسئولیت پذیری است ما می‌گوییم مسئول همه چیز در شهر تهران هستیم، آن که بر می‌گردد و انجام می‌دهیم پاسخگوییم، آن که به ما برنمی گردد به مسئول مربوطه کمک می‌کنیم که او انجام بدهد بار آن را انجام می‌دهیم که او انجام دهد برای این که نهایتا مردم خدمت را دریافت کنند، مهم نیست که ما انجام بدهیم یا دیگری، ما به دیگری کمک می‌کنیم، بله، وزارت راه و شهرسازی متولی کار مسکن است، اما ما این کار را انجام دادیم و ۲۰۳ هزار واحد مسکونی را برای اولین بار در ۹۲ نقطه جناب اقای مخبر آمدند و شروع کردیم و این کلا معادله مسکن در کشور را به هم می‌زند و از این حالت افراطی که کمر مردم را دارد می‌شکند، مردم را دنبال می‌کنیم که نجات پیدا کنند.
در همین موضوع راجع به معیشت مردم را داریم حرکت می‌کنیم انشاالله روز‌های آینده مردم عزیز در کلانشهر تهران کام شان شیرین می‌شود به خدمتی که درب منزل تحویل می‌گیرند، یعنی ما امروز مثلا در میادین خودمان گوشت را داریم نصف قیمت می‌دهیم، ۳۱۹ هزار تومان داریم می‌دهیم گوشت ران گوسفندی بسیار مطلوب را، ولی در بازار ممکن است ۶۵۰-۷۰۰-۷۵۰ در بازار آزاد باشد. ما این را داریم روزی ۱۲۰ تن توزیع می‌کنیم و افزایش می‌دهیم، یک کسی می‌تواند بیاید و صف بایستد و بگیرد و بعد هم روزی یک میلیون کاسب باشد و برود بیرون بدهد و اگر نخواهد خودش مصرف کند، خودش اگر مصرف کرد نوش جان او، اما این یک شغل شده برای بعضی‌ها، اما الان در شرایطی که در نرم افزار‌های موبایلی هست و با امکانی که وجود دارد قدر و سهم نیاز مردم را مردم ما درب منزل شان می‌خواهیم تحویل بدهیم و اگر هم خواستند می‌توانند خودشان بیایند دریافت کنند.
سوال: این یک کار علی الدوام است؟
زاکانی: بله
سوال:، چون مربوط به ایام است و شاید شائبه انتخاباتی بودن پیدا کند.
زاکانی: نه، این اصلا ربطی به این ایام ندارد این را ۷-۸ ماه پیش با دولت ما مطرح کردیم، زیرساخت‌های آن از یک سال و نیم قبل است که ما فراهم کردیم و دولت یک هیات ۷ نفره مشخص شدند به مسئولیت جناب آقای مخبر، بنده و آقای منظور و آقای اسماعیلی مسئول دفتر هم جناب اقای رئیس جمهور انتخاب کردند وزیر محترم صمت، وزیر محترم کشاورزی و وزیر محترم اقتصاد هم حاضر بودند، ۷ نفر، ۷ تا مصوبه داشتند که ۵ تای آن مربوط به مجموعه مدیریت شهری بود و بنا بود که این ماه خود رئیس جمهور شهید بیاید این را افتتاح بکنند، حمایت این با دولت است و تفاهم آن را ما با وزارت جهاد کشاورزی نوشتیم و برای اولین بار مدیریت شهری آمده برای تامین و توزیع و خدمتگزاری به مردم دارد این بار بزرگ را برمی دارد و امثال اینها، لذا به اعتقاد من در کشور باید با مختصات صحیح ما یک بازبینی بکنیم و در نهایت رفاه و تعامل بتوانیم این مسیر را پیش ببریم، چون تعامل هم خیلی مهم است.
سوال: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که می‌توانیم برشماری کنیم در خصوص مسائل کشور به ویژه در حوزه مدیریت، موضوع دیوان سالاری است یا به همان تعبیر فرنگی‌ها بحث بروکراسی، آسیب شناسی شما چگونه است و راهکار شما برای فائق آمدن بر این مشکل چیست؟
زاکانی: کلانشهر تهران خودش یک کشور است، این تعبیر، تعبیر رهبر عزیزتر از جان ما است که فرمودند تهران خودش یک کشور است و مشکلات شهر تهران خیلی متنوع است یعنی مثلا قریب کمتر از ده میلیون نفری که در تهران ساکن هستند و روزانه ۳-۴ میلیون نفر هم رفت و آمد می‌کنند به تهران، یک عددی است و یک امکانی و یک شرایطی است، بالتبع مدیریت شهری در تهران از قبل از تولد تا بعد از مرگ در تمام سطوح ارتباط مستقیم با مردم دارد و نوکری مردم را می‌کند، نه در تهران، در تمام نقاط کشور؛ در این بیش از ۱۴۰۰ شهر این اتفاق دارد می‌افتد یا در مجموعه‌های دیگر؛ بالتبع توجه ما به کارکرد‌ها و خدمتگزاری خودمان توجه به نوع جنس مدیریتی است که بتواند به صورت تسهیل شده آن بروکراسی و دیوان سالاری را بشکند و در متن جامعه با مشارکت مردم و با مشارکت سایر نهاد‌ها و مجموعه‌ها بتواند بهترین خدمت را تعریف کند.
ما در این مسیر حرکت کردیم و معتقد هستیم که در خصوص دیوان سالاری بزرگ و دست و پاگیر دولت هم ابتدا باید اختیارات را در کشور تقسیم کرد، تمرکز زدایی، ما در مدیریت شهری چرا به لطف الهی موفق بودیم؟ مثلا در حوزه‌های مختلف ما از نساب‌های تاریخ ده‌ها سال گذشته عبور کردیم یعنی الان با هر مقایسه‌ای کسی می‌خواهد مقایسه کند ما این نساب‌ها را عبور کردیم که انشاالله در این ایام راجع به آن صحبت خواهد شد ما کمتر هم در این ۳۳ ماه حرف زدیم و عمل کردیم الان یک فرصتی است که بیان بشود و قابل اندازه گیری است.
نکته‌ای که وجود دارد این است که با توزیع اختیارات و سطح بندی کردن که دولت در مقام سیاستگذار، عرض کردم ناظر و حامی و هادی و تسهیلگر قرار بگیرد و بتواند استانها را و بعد هم شهرستان‌ها را توزیع کند، مثلا ما در سطح شهر تهران اختیاراتی داشتیم من این اختیارات را توزیع کردم در مناطق مان، از مناطق اختیارات آن را توزیع کردم در نواحی مان، یک دفعه یک جهشی کردیم و بعد هم ایجاد زمینه تسهیل گری برای ارائه خدمت به طریقی که از ظرفیت‌های فناوری استفاده می‌کنیم برای این که اساسا مردم را پشت در خودمان نگه نداریم، بلکه مردم از درون خانه هایشان بتوانند به بهترین وجهی خدمت دریافت کنند و این را می‌شود ترجمه کرد و منتقل کرد برای کل کشور.
تجربه بسیار ذیقیمتی ما در کلانشهر تهران داریم و همین را داریم توسعه می‌دهیم و ما قبل از این موضوع در مشهد مقدس با ۳۱ شهردار مرکز استان جلسه داشتیم آن زمان، شهید بزرگوار شهید رئیسی بودند، البته الان هم هستند ولی آن زمان ریاست محترم جمهوری ما بود، ما از همان جا تصمیم گرفتیم که یک اقداماتی بکنیم در جهت انتقال تجربه کلانشهر تهران به سایر شهر‌ها برای کمک به دولت و کمک گرفتن از دولت، یک امر دو طرفه است، همین را می‌شود در سطوح مختلف انجام داد در سلسله مراتب دولت تا پایین‌ترین سطح آن، در مناسباتی که بین سایر اجزا و عناصر بسته می‌شود، می‌شود به بهترین نحوی به مردم خدمت کرد.
سوال: اگر رئیس جمهور بشوید رسانه‌ها و گزارشگران فساد بدون نگرانی از این که به ضدیت با دولت متهم بشوند می‌توانند گزارش‌ها را گزارش کنند و به مردم و به دولت منعکس کنند؟
زاکانی: تجربه این ۳۳ ماهه ما در مقام مسئول من نمی‌خواهم حرف بزنم، باید کسی برگردد برود ببیند که در این ۳۳ ماهی که ما در کلانشهر تهران بودیم چه کردیم؟ و با همین موضوعات چگونه برخورد کردیم؟ ما در موضوع فساد گام‌های موثری را برداشتیم و توانستیم ده‌ها هزار میلیارد تومان امکانات شهرداری که به یغما رفته بود را برگردانیم بدون هیاهو.
سوال: چه شده بود؟
زاکانی: مثلا در پروژه‌های مشارکتی که در سال‌های گذشته انجام شده بود، ما اختلالاتی را دیدیم و دیدیم که امکانات شهرداری به یغما رفته است، دنبال کردیم اینها را یکی یکی به خودمان برگرداندیم، به امکانات شهرداری، مثلاً سال گذشته وقتی دو تا از این پروژه‌ها را وقتی برگرداندیم؛ عدد قیمتی آن نسبت به سال گذشته حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان بود، ما برگرداندیم. سال ۴۰۱؛ چهل هزار میلیارد تومان امکانات‌مان را برگرداندیم، بدون این که سر و صدا کنیم و سال ۱۴۰۰ همان ابتدا که شروع کردیم، دیدیم که مثلاً یک الگویی و امکانی از شهر به اشتراک گذاشتند با بخش خصوصی مثلاً قیمت آن بیش از ۶۰۰ میلیارد بوده، دادند سه میلیارد و طوری هم تنظیم کردند که معاون مالی و اداری دوره قبل از خود ما اعلام کرد که امکان ندارد اینها بتوانند برگردانند. به لطف الهی آن به شهر برگشت؛ سال ۱۴۰۰ برگشت. اگر مسئولین جدی باشند و اگر مسئولین در این مسیر حرکت کنند، باید اقبال کنند از نظارت مردم بر کارهایشان.
ما یکی از کار‌های بسیار خوبی که کردیم، پروژه‌هایی که انجام می‌دادیم، سال ۱۴۰۱ به مردم گفتیم؛ مردم شما انتخاب کنید پروژه‌هایی که ما کارشناسی کردیم، مردم ۳۴۲ هزار نفر شرکت کردند، از بین ۲۰۲۰۸۰ پروژه، هزار و ۴۶۲ پروژه را انتخاب کردند. بالای ۹۰ تا ۹۵ درصد آن پروژه‌ها انجام شد زیر نظر مردم. سال ۱۴۰۲ که اتفاق افتاد، ما به مردم گفتیم که مردم اولاً خودتان به ما پیشنهاد بدهید، بیش از ۶۰۰ پروژه مردم پیشنهاد دادند. بعد از آن خودمان هم کار کارشناسی خود را که انجام داده بودیم، مشارکت مردم چقدر شد؟ یک میلیون و ۳۵۲ هزار نفر مردم مشارکت کردند، هم به ما ایده دادند، هم ایده‌های ما را پسندیدند، هم در خصوص آن مشارکت می‌کنند. در خصوص مبارزه با فساد هم هیچ راهی نیست الا این که به مردم رجوع کنیم با شفافیت و دقت با مردم صحبت کنیم و نظارت مردم را با خودمان بپذیریم، اصحاب رسانه؛ نماینده‌های مردم هستند و می‌توانند به بهترین وجهی این واسطه‌گری را انجام دهند.
سؤال: آقای زاکانی در صورتی که رئیس جمهور بشوند نقش اعضای ستاد انتخاباتشان را در به عهده گرفتن مسئولیت‌های کلیدی چطور تعریف می‌کنند؟
زاکانی: تا انتخابات اینها یک وظیفه‌ای دارند، بعد از انتخابات؛ یک وظیفه دیگری بر عهده ما می‌آید و آن هم این است که این مختصاتی که الان به عنوان یک مسئولیت بزرگ به لطف الهی و به حمایت مردم ان‌شاءالله رقم می‌خورد و دنبال می‌کنیم، این مختصات؛ یک وظایفی برای ما می‌آورد، آن چا وظیفه؛ وظیفه شایسته‌سالاری است، اگر کسی شایسته باشد در نقاط مختصاتی خود خواهد نشست.
سؤال: تعریف شما از شایسته‌سالاری چیست؟
زاکانی: شایسته‌سالاری سه ویژگی دارد؛ یعنی کسی که یک جایی مسئول می‌شود باید سه ویژگی داشته باشد، اولاً علم و دانش و تجربه آن جا را داشته باشد، ثانیاً سلامت و پاک دستی و طهارت داشته باشد، آدم پاکی باشد، آن جایگاه را طعمه نبیند، محل خدمت ببیند. بعضی‌ها وقتی به یک مسئولیتی می‌رسند، احساس می‌کنند که به یک طعمه رسیدند که باید بدرند آن را، نه این مسئولیت است، این باید در خصوص ملت نوکری کرد و آن مسئولیت را به نحو احسن انجام داد؛ این هم ویژگی دوم، ویژگی سوم هم عُرضه است.
ممکن است کسی باشد دانش کاری را هم داشته باشد، خیلی آدم خوب و پاکی هم باشد، ولی نتواند یک کلاس را اداره کند. این سه ویژگی را باید باهم داشته باشد که بتواند جاکن کن کار را و در بیاورد کار را. بنده خیلی عناصر را دیدم در دوره مجلس در این ۱۳ سالی که در مجلس بودم، در چهار دوره که دوره چهارم آن نتوانستم ادامه دهم نوکری مردم قم را و در هماهنگی که بین دو رئیس قوه انجام شده بود، وظیفه‌ام شد که بیایم در سطح ملی فعالیت کنم و باز با اشاره و یا نه تأیید رئیس جمهور شهیدمان که بیان داشتند، توفیق خدمتگزاری در شهرداری را پیدا کردم با پیشنهاد شورای شهر؛ لذا به اعتقاد بنده، اولاً من همین جا مردم قم را نوکری خود را باید به آنها اثبات کنم و بگویم که دائماً دلم آن جاست، بر اساس یک مسئولیت و وظیفه‌ای بنده به شهرداری تهران آمدم و همین جا پوزش بطلبم از این که نتوانستم ادامه استمرار نوکری‌ام را داشته باشم. اما در این مسیر با اقتضای شرایطی که بود، همیشه توجهم به این بود که ما کاری که انجام می‌دهیم، بهترین‌ها را انتخاب کنیم. ما ادبیات دینی داریم، ما متأسفانه از ادبیات دینی و اعتقادی خودمان فاصله گرفتیم.
پیامبر عظیم‌الشأن اسلام (ص) فرمودند که اگر کسی خود را در معرض قرار دهد و از او بهتر باشد، به خدا، پیغمبر و مردم خیانت کرده است. امروز که ما در معرض انتخاب خودمان را قرار دادیم، بینی و بین‌الله؛ بین خود و خدای خود باید خودمان را صالح‌تر بدانیم و خودمان را بهتر بدانیم برای نوکری به مردم؛ این نکته اول. نکته دوم؛ فرمودند اگر کسی را به مسئولیتی بگمارد که از او بهتر باشد، به خدا، پیامبر و مردم خیانت کرده است. بنده سعی کردم در دوره مسئولیتم دائماً خودم را با این موضوع تنظیم کنم، لذا افراد ستاد زحمت‌شان را تا انتخابات می‌کشند. به لطف خدا اگر مردم لایق دیدند برای نوکری خود انتخاب کردند ان‌شاءالله، بعد ما از بین نخبگان و کسانی که آن سه ویژگی را داشته باشند؛ بهترین را برای مسئولیت بر‌می‌گزینیم.
سؤال: اگر بودند افرادی که این سه ویژگی که برشمردید داشتند، اما هم‌فکر، هم‌جناح و هم جریان شما نبودند، آنها هم انتخاب می‌شوند؟
زاکانی: رئیس جمهور؛ رئیس جمهور همه مردم است و باید توجه کند که حتی کسانی که خارج از کشور هم هستند و مردم و ملت رشید ایران؛ جزء این ملت سرافراز هستند، پیوستگی و ارتباط و تعلق‌شان به کشور معلوم هست و معلوم باشد که بتوانند به نحو احسن از همه ظرفیت‌ها استفاده کنند. دوره کسی که بگوید من فقط می‌توانم؛ گذشته است.
هر رئیس جمهوری که در کشور می‌آید، باید نسبت درستی با ظرفیت‌ها، داشته‌ها و فرصت‌های کشور ببندد. بزرگترین سرمایه ما؛ سرمایه انسانی است. این ظرفیت انسانی را به بهترین نحوی در جهت مصالح انقلاب و منافع ملی باید به کار گرفت، لذا باید نقش داد، نقش را افراد فعال شوند، ممکن است از جناح ما نباشند، نباشند، آن کار را اگر بتوانند از گل و آب در بیاورند به بهترین نحوی می‌توانند همکار ما باشند یا حتی اساساً بنده را قبول نداشته باشند، اما یک جایی بتوانند یک نقشی ایفا کنند که در این نقش نمای کلی خدمت به مردم، یک خدمت برجسته‌ای شود، حتماً باید دست او را بوسید در آن مکان به کار گرفت، اما این که در دور میز افرادی که می‌نشینند، آدم باید صادق باشد با مردم.
افرادی که می‌نشینند ما باید هم‌داستان باشیم، متعهد باشیم به جهت‌گیری که آقای رئیسی شهید برای ما به یادگار گذاشت، امکانات و اقتضائاتی که فراهم کرد را مصون بداریم، بعد از آن ما نیازمند جهش هستیم، لذا افرادی که دور میز می‌نشینند باید متعهد باشند به این که در مسیر رشد و اعتلای کشور و گره گشایی از معیشت مردم، چون معیشت مردم برای ما خیلی مهم است، زندگی و سفره مردم خیلی مهم است. این سفره تنگ و کوچک شده است. این سفره را باید فراخ کرد؛ اولاً، ثانیاً پیشرفت و آبادانی کشور در برخی از فرصت‌ها معطل مانده در حوزه‌های مختلف، در حوزه دریا، در حوزه معدن و زیرساخت‌های کشور، در حوزه‌های مختلف؛ در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، در حوزه اقتصادی باید این را با یک نگاه فراخی این هم‌داستانی منجر شود به برنامه‌های مشترک، توان مشترک، بعد همه آن کسانی که می‌توانند در این مسیر حرکت کنند بیایند نقش بپذیرند، حتی کسانی که بنده را قبول ندارند.
سؤال: می‌توانید الان اشخاصی که در مناصب کلیدی دولت به‌کارگیری می‌کنید را نام ببرید و معرفی کنید؟
زاکانی: به اعتقاد بنده، برخی از همین افرادی که الان در دولت هستند، آدم‌های شایسته‌ای هستند و بالطبع نگاهم؛ نگاه کامل نیست، از خود همین افراد می‌توانید شما به بهترین نحوی استفاده کنید، مثلاً اگر بنده بخواهم دنبال کنم، یک کسی مثل دکتر علی‌آبادی؛ آدم با ارزشی است؛ خیلی ویژه است، هم اهل دانش و هم اهل علم و عمل است. یا آقای محرابیان ویژگی‌های ممتازی دارد، یا آقای اسماعیلی؛ ویژگی‌های ممتازی دارد.
هر کدام از دوستان را که نگاه می‌کنید، می‌بینید که ویژگی‌های ممتازی...، آقای صحرایی ویژگی‌های ممتازی دارد؛ لذا بخشی؛ همین دوستان دولتی خودمان هستند که ما به بهترین نحوی می‌توانیم باهم کار کنیم، البته حتماً نیاز به تغییر، نیاز به پوست اندازی و کار است که بتوانیم ظرفیت‌های عظیم دانشی، علمی و ظرفیت‌های عظیم انسانی و منابعی را بسیج کنیم به سمت رشد و تعالی کشور و با گره‌گشایی از زندگی مردم و با بازگشایی مسیر رشد و اعتلای ظرفیت‌های کشور و تأمین زیرساخت‌ها و نیاز‌هایی که با تکیه به ظرفیت‌های داخلی کشور و استفاده از همه فرصت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای که ما یک نمونه از آن را در همین سفر به چین توانستیم ظرفیت‌هایی خلق کنیم که ما به ازای آن، آقای فرزین می‌گفت در نوع خود بی‌نظیر است، یا برخی از این؛ عزیز است بر مجموعه‌های مختلف؛ لذا دولت امکان و اقتضای خوبی دارد بخشی از نیرو‌های انسانی آن، آقای منصوری؛ بسیار خوب، آقای مرتضوی، دولت امکانات و اقتضائات بسیار جدی دارد، آقای لطیفی یا آقای خاندوزی، کسانی که می‌شود با آنها کار جدی کرد.
حالا من همین طور به ذهنم اتفاقاً آمد، عرض کردم، اما بیرون از دولت هم یک ظرفیت بی‌نظیری از عنصر انسانی است که باید اضافه شود به ظرفیت‌های دولت تا ما بتوانیم بار ملت را بر عهده بگیریم، باری که متعلق به ملت است و نهایتاً باید بر دوش ملت قرار گیرد. مردم‌سالاری دینی؛ عبور از این شرایط سخت و انتقال بار مردم به مردم است. مردم اگر در اقتصاد، فرهنگ، سیاست و اجتماع ما، اگر محور شدند مردم سالاری دینی محققخواهد شد، وگرنه پای صندوق‌های رأی یک جلوه حداقلی از مردم‌سالاری دینی است و آن اتفاق بزرگ باید بیفتد. بخش خصوصی، دیگران و دیگران که کار بزرگی انجام شود.
سؤال: دو پرسش؛ پرسش اول این که آیا به رسانه‌ها؛ مشخصاً رسانه ملی؛ این تعهد را می‌دهید که در فواصل مختلف؛ وعده‌های انتخابی شما و برنامه‌هایی که اعلام می‌کنید، اندازه‌گیری و پایش کنند و به مردم منعکس کنند عملکردتان را؟
زاکانی: هر موقع خواستید بیایید، با آغوش باز محضر شما و خدمت‌تان هستیم، می‌پذیریم.
سؤال: نظر آقای زاکانی در مورد شخصیت رئیس جمهور شهیدمان؛ آقای رئیسی چیست؟
زاکانی: آقای رئیسی؛ یک شخصیت ممتازی بودند که در طول ۴۵ سال و اندی بعد از انقلاب اسلامی در منصبی که بودند به اخلاص، فداکاری، پرکاری، متانت، محبت، دست پاکی، صفات مختلف و کارایی شناخته شدند. سطوح مختلف، شانه از زیر بار خالی نکردند. به مردمی بودن، آقای رئیس جمهور ما یک نفر از مردم بود، نه بیش از آن، از بالا به مردم نگاه نمی‌کرد، متن جامعه بود، لذا محبت و اخلاصی که داشت، نسبتی که با ولی و امام جامعه برقرار کرد و رهبر معظم انقلاب، ایشان خودش را در طول ولی می‌دید، نه در عرض ولی، این خیلی مهم است.
نسبتش را با ایران و فداکاری برای ایران، نسبتش را با اسلام و همه ایرانیان در سراسر جهان، واقعاً آقای رئیسی یک نصابی را به جا گذاشت که در آن دوستان انقلاب در سراسر جهان امیدوار شدند به حمایت او و دشمنان انقلاب هم ناامید شدند به این که بتوانند از طریق او رسوخی کنند و بتوانند امتیازی را بگیرند و با هنر و زیبایی؛ نصاب ایران را در سطح جهانی بالا کشید و در داخل ایران هم انسجام ملی و وحدت ملی را آن گونه رقم زد که در تشییع جنازه با شکوه خود، هم در داخل یک حرکت میلیونی شکل گرفت در شهر‌های مختلف و هم از خارج ۹۵ گروه کشور‌های مختلف آمدند اظهار همدردی کردند که در نوع خود بی‌نظیر بود.
نظر شما